Μετάφραση – Διασκευή, Κ.Μ. Βαφειάδης.
Διευθυντὴς Μητροπολιτικῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων.
Μετάφραση – Διασκευή, Κ.Μ. Βαφειάδης.
Το εν λόγω βιβλίο είναι καρπός εκτεταμένης ερευνητικής προσπάθειας στην Βιβλιοθήκη, το Αρχείο και το κειμηλιοφυλάκιο της σεβασμίας και ιεράς μονής του Μεγάλου Μετεώρου. Η εργασία αυτή φέρνει στο φως πολλά νέα στοιχεία, εν αναφορά με το μοναστικό πολίτευμα του ιερού καθιδρύματος και την μακρά του ιστορία, η οποία, σημειωτέον, δεν είχε ποτέ ως σήμερα γραφεί. Πέραν τούτου, αναδεικνύεται εν αυτώ η πολύχρονος κατάστασις της μετεωρικής Θηβαΐδος, η πνευματική παρακαταθήκη των οσίων κτιτόρων του Μεγάλου Μετεώρου, Αθανασίου και Ιωάσαφ, αλλά και των μεγάλων εκκλησιαστικών προσωπικοτήτων της Δ. Θεσσαλίας, και εν τέλει ο βίος του ορθοδόξου Ελληνισμού από τα βυζαντινά έως τα νεότερα χρόνια.
Η έκδοση λειτουργικών κειμένων της Μονής του Αγίου και Μεγάλου Μετεώρου αποτελεί πράξη ουσιαστικής αναθερμάνσεως της λειτουργικής ζωής και επιθυμία γνώσεως και εφαρμογής διατάξεων, οι οποίες εκφράζουν και υλοποιούν την ιερή παράδοση της Θηβαΐδος των Σταγών. Επειδή δε το εκδοθέν Διακονικό μαρτυρεί τις ιδιαιτερότητες της μετεωρικής λειτουργικής παραδόσεως, κρίνεται απαραίτητη η μελέτη του, προκειμένου ο κληρικός-αναγνώστης να εξοικειωθεί με διατάξεις και συνήθειες του λαμπρού παρελθόντος της τοπικής Εκκλησίας.
Το εκδοθέν Τυπικό διασώζει και μαρτυρεί λειτουργική τάξη, η οποία σήμερα είτε έχει λησμονηθεί είτε έχει ατονήσει. Η τάξη αυτή, η οποία προφανώς βασίζεται στην ιερή παρακαταθήκη των οσίων Αθανασίου και Ιωάσαφ, αποτελούσε και αποτελεί αναπόσπαστο και ζωτικό τμήμα της ιστορίας της μονής του Μ. Μετεώρου, αλλά και τον άξονα του εσωτερικού της βίου. Ειδικότερα, το Τυπικό τούτο περιέχει «άπασαν την τάξιν των ιερών ακολουθιών» καθώς και τις διατάξεις, οι οποίες διέπουν τον ημερήσιο και ενιαύσιο λειτουργικό κύκλο, των τελουμένων εις την καθ’ ημάς ιερά μονή του Αγίου και Μεγάλου Μετεώρου.
Το Οδοιπορικό του αειμνήστου Δημητρίου Σοφιανού αποτελεί μέχρι σήμερα το πληρέστερο κείμενο-οδηγό για τον ευλαβή προσκυνητή των ιερών μοναστηρίων της περιοχής των Μετεώρων. Περιέχει διάγραμμα της ιστορίας των ιερών μονών, του πνευματικού τους βίου, αλλά και περιγραφή των κύριων οικοδομημάτων και ιερών κειμηλίων των μοναστηρίων.
Στο βιβλίο αυτό, ο Δ. Σοφιανός καταθέτει και εξετάζει κριτικά όλες τις διαθέσιμες ειδήσεις για την οσιοτόκο Σκήτη των Σταγών και τον απέριττο ναό της Παναγίας Δουπιάνου, ο οποίος ως γνωστόν, αποτέλεσε για δύο περίπου αιώνες το κυριακό της Σκήτεως, δηλαδή τον χώρο συγκεντρώσεως των πέριξ ασκουμένων ερημιτών για την από κοινού τέλεση της προς τον Θεόν λατρείας.
Πρόκειται για επιστημονική έκδοση του κειμένου του Βίου του αγίου κτίτορος Αθανασίου, της Ακολουθίας του και των σχετικών περί αυτού Συναξαρίων. Η κριτική εξέταση των πηγών καθιστά την μελέτη σημείο αναφοράς στις βυζαντινές Σπουδές. Η δε γλαφυρή μετάφραση του Δ. Σοφιανού επιτρέπει στον μη ειδήμονα αναγνώστη να γνωρίσει τα κατορθώματα του οσίου Αθανασίου αλλά και την ιστορία των απαρχών του μετεωρικού μας Μοναχισμού.
